กบฏไพร่ การต่อต้านอำนาจรัฐของ “ไพร่” ในประวัติศาสตร์ไทย

หลังจากตอนที่ 1 ได้บรรยายถึงประเภทของไพร่ ว่ามีทั้งไพร่หลวง ไพร่สม ไพร่ส่วย การจัดทำทะเบียนขึ้นสังกัด การสักหมายหมู่หรือสักเลกแล้ว จะได้กล่าวถึงลักษณะการเกณฑ์ไพร่

ไพร่สม คือไพร่ที่สังกัดมูลนายคนใดคน หนึ่งโดยตรง และถ้าไม่ถูกเกณฑ์ไปเป็นไพร่ หลวง ก็จะทําหน้าที่รับใช้มูลนายของตนจน แก่ชราเข้าใจว่าพื้นฐานเดิมคงเป็นผลมาจาก ช่วงที่มีการอพยพผู้คนมา อยู่อยุธยา ชาย

บัญชี หมาย ถึง ผ่านด่าน A จังกอบ ก็มี จกอบ เป็นคำเขมรโบราณ ตามรูปศัพท์แปลว่า สิ่งผูกมัด ได้แก่ ภาษี คือภาษีที่เรียกเก็บจากผู้นำสัตว์และสินค้าอื่นไปเที่ยวขายในที่ต่าง ๆ คำนี้ใช้ว่า ไพร่ ในศิลาจารึกหลักที่ 1 นี้

กฎหมายแรงงาน ฉบับล่าสุด 128 อนุสรณ์ในการพระราชทานเพลิงศพ ศาสตราจารย์ ดร ประเสริฐ ณ นคร ไพร่ ไพร่ หมายถึง ประชาชนทั่วไป ซึ่งยามปรกติเป็นพลเรือน ยามสงครามเป็นทหาร ไพร่สิบคน มีหัวหน้าคนหนึ่ง เรียกว่า นายสิบ